De eindberging

Wat is een eindberging?

Radioactief afval moet enkele jaren tot vele duizenden jaren veilig worden beheerd totdat het zo weinig straalt dat het niet meer gevaarlijk is voor mens en milieu. Er wordt daarom gezocht naar een oplossing voor het radioactief afval: de eindberging.

Het ontwerp van een eindberging moet nog worden vastgesteld. Er zijn verschillende typen beheermethodes mogelijk. Het type beheermethode is afhankelijk van onder andere hoe diep de berging geplaatst wordt in de ondergrond. Van een oppervlakteberging (0 tot 200 meter diepte), diepe geologische eindberging (500 tot 700 meter diepte) tot ultradiepe boorgaten (4000 tot 5000 meter diepte) (zie figuur 1). De veiligheid van het opgeslagen materiaal in een eindberging wordt gegarandeerd door verschillende barrières (multibarrièresysteem) gericht op insluiten, vertragen en isoleren van het afval (zie figuur 2 voor een systematische weergave).

Wanneer wordt besloten over de eindberging?

Het kabinet heeft in september 2024 aangekondigd om eerder te besluiten over het definitief opslaan van radioactief afval – de zogeheten eindberging. Eigenlijk zou dit besluit in 2100 worden genomen. Het streven is nu om rond 2050 een besluit te nemen over de locatie en de beheermethode van de eindberging. Na 2027 is er de mogelijkheid om te participeren over dit besluit. Er zal een stapsgewijs participatieproces worden georganiseerd.

Zijn er voorkeurslocaties voor de eindberging?

Nee, er is geen lijst van voorkeurslocaties voor de eindberging van radioactief afval. Al sinds de nota Radioactief Afval uit 1984 en het Nationaal Programma Radioactief Afval uit 2016 en 2025 worden er geen voorkeurslocaties genoemd.

De routekaart naar de eindberging

De routekaart is erop gericht om de route naar de eindberging zoveel mogelijk voor te bereiden. De routekaart geeft een eerste beeld van:

• De kennis die nodig is;
• Onderzoeken die moeten worden uitgezet;
• Besluiten die moeten worden genomen;
• Partijen die moeten worden betrokken;
• Ontwikkelingen die nodig zijn in wet-en regelgeving en de organisatie van participatie.

De eindberging van radioactief afval is een ingewikkeld onderwerp gezien de grootte, maatschappelijke gevolgen en het langetermijnperspectief. Dit vereist een zorgvuldige, stapsgewijze aanpak. Op dit moment is er voor de eindberging nog geen enkele locatie in beeld. In de routekaart worden ook geen stappen gezet naar een locatie.