Twee nieuwe kerncentrales
Het bouwen van een kerncentrale duurt ongeveer 6-10 jaar. Daar gaat een periode aan vooraf van voorbereidingen. Dat kost ook enkele jaren. De voorbereidingen bestaan uit: onderzoek naar de locatie, techniek, milieueffectrapportages, vergunningverlening, de aanbesteding en financiering. Het kabinet verwacht ongeveer tot en met 2028 bezig te zijn met de voorbereidingen en de vergunningverlening. De twee nieuwe kerncentrales kunnen vanaf 2035 openen.
De eerste keuzes die het kabinet heeft gemaakt:
1. Er wordt gekozen voor twee generatie III+ reactoren met elk een vermogen van 1000 tot 1650 megawatt.
2. De locatie Borssele is de voorkeurslocatie voor de nieuwe kerncentrales.
3. Voor financiering is in ieder geval een rol van de overheid voorzien. Een aantal mogelijke financieringsmodellen wordt verder uitgewerkt.
Door deze keuzes al te maken, kunnen de vervolgprocessen gerichter worden uitgewerkt.
De voorbereidingen van het kabinet zijn gericht op de bouw van twee generatie III+ reactoren. Dit is het modernste type reactor met verbeteringen op het gebied van veiligheid, bedrijfsduur, brandstoftechnologie en efficiëntie. De eersten van dit type reactoren zijn inmiddels in bedrijf, waardoor realistische planningen en kosteninschattingen kunnen worden gemaakt en gehaald. Daarmee is dit de snelste route naar een veel grotere bijdrage van kernenergie aan een stabiel, CO2-neutraal en divers energiesysteem.
Voordat een definitieve keuze kan worden gemaakt, moeten er veel onderzoeken worden gedaan. Bijvoorbeeld naar koelwater, de invloed van de kerncentrales op het hoogspanningsnet en de technische haalbaarheid (dat zegt iets over welk ontwerp het best zou passen). Het kabinet verwacht eind 2024 een besluit te nemen over het ontwerp en de locatie, en verwacht eind 2025 definitief een investeringsbeslissing te nemen.
Kosten en financiering
Overheidssteun lijkt noodzakelijk om de financiële risico’s en daarmee de financieringslasten voor marktpartijen te beperken. De omvang van de gewenste investering is onderdeel van het vervolgonderzoek. Hierin worden niet alleen de kosten die door het Rijk gemaakt moeten worden meegenomen, maar ook wat er aan opbrengsten tegenover staat.
Overheidssteun betekent onder andere dat het Rijk marktpartijen faciliteert bij hun verkenningen, maar ook dat zij innovaties ondersteunt, de aanbesteding regelt, de (financiële) bijdrage van de overheid overziet en wet- en regelgeving waar nodig in orde maakt.
Door te kiezen voor een type centrale met bewezen techniek en door te leren van de lessen en ervaringen in het buitenland, is het mogelijk realistische planningen en kosteninschattingen te maken.
De bouw van een nieuwe kerncentrale is ingewikkeld en kost tijd en geld. Maar als de kerncentrale eenmaal staat, kan deze heel gelijkmatig en tegen lage kosten een grote hoeveelheid energie produceren.