Technische haalbaarheidsstudies
In de technische haalbaarheidsstudies vragen we drie bedrijven te onderzoeken of hun ontwerpen voldoen aan de Nederlandse wet- en regelgeving, of ze op een terrein binnen de voorkeurslocatie Borssele passen, wat de benodigde bouwtijd is en wat de kosten zijn.
We laten deze onderzoeken uitvoeren, omdat we deze informatie nodig hebben om een besluit te nemen over de bouw van twee nieuwe kerncentrales. We willen weten of nieuwe kerncentrales in Nederland technisch mogelijk zijn en of ze fysiek ingepast kunnen worden. Daarnaast willen we met deze studies een betere inschatting krijgen van de kosten en de tijd die nodig is om twee nieuwe kerncentrales te bouwen. De informatie uit deze studies helpt om te bepalen welke eisen we willen stellen aan de bouw van de nieuwe centrales.
De locatie
Om de technische haalbaarheidsstudies volledig en in voldoende detail te kunnen uitvoeren moet een specifiek terrein worden aangewezen. Daartoe heeft de Minister in de kamerbrief van 9 december 2022 onderbouwd welk terrein hiervoor geschikt lijkt te zijn en is het EPZ-terrein in Borssele als voorkeurslocatie aangewezen. Bovendien is er al veel informatie beschikbaar uit eerdere onderzoeken op dit terrein waardoor er eerder gestart kan worden met de studies. Met de THS wordt duidelijk of de ontwerpen van de bedrijven op het terrein van EPZ gerealiseerd kunnen worden. Hiermee wordt vooruit gelopen op de onderzoeken, integrale afweging en de voorkeursbeslissing die in 2025 in de projectprocedure genomen wordt. Met andere woorden: na weging van alle ruimtelijke- en milieuaspecten kàn een andere locatie uiteindelijk planologisch worden aangewezen. De verwachting is echter dat de gehele voorbereidings- en besluitvormingsproces hierdoor versneld kan worden en dat daarmee ook eerder definitief duidelijkheid kan ontstaan over de haalbaarheid en locatie van de nieuw te bouwen centrales. Als in de projectprocedure een andere locatie wordt aangewezen, moet een deel van de technische haalbaarheidsstudies mogelijk opnieuw worden uitgevoerd. Hiermee wordt een bewust maar beperkt risico genomen omdat een groot gedeelte van de technische haalbaarheidsstudies ook representatief zal zijn voor andere locaties die in de projectprocedure zullen worden meegenomen, waaronder Maasvlakte I.
Wat onderzoeken we precies in de technische haalbaarheidsstudies?
De technische haalbaarheidsstudies bestaan uit drie delen:
Deel 1: Nederlandse wet- en regelgeving
In het eerste deel vragen we de bedrijven hun reactorontwerp te presenteren en te onderzoeken of het ontwerp voldoet aan de Nederlandse regelgeving of dat daarvoor aanpassingen nodig zijn. De focus ligt hierbij op veiligheid: voldoet het ontwerp aan de eisen van de Nederlandse toezichthouder, de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS)? De bedrijven baseren hun onderzoek op de Handreiking Veilig Ontwerp en het Veilig Bedrijven van Kernreactoren (VOBK) van de ANVS. In het VOBK beschrijft de ANVS alle eisen waaraan een kerncentrale moet voldoen. Het resultaat van dit deel van de technische haalbaarheidsstudies geeft een eerste inschatting over de veiligheid en vergunbaarheid van de ontwerpen in Nederland. De ANVS kijkt mee op de uitkomsten en geeft zo nodig extra toelichting. De ANVS velt pas een definitief oordeel of de centrales voldoen aan de Nederlandse wet- en regelgeving na het indienen van een aanvraag voor een vergunning. Dat volgt veel later in het traject, nadat we in een aanbestedingstraject hebben gekozen voor één van de drie bedrijven.
Deel 2: De locatie
In het tweede deel vragen we de bedrijven om te onderzoeken of hun ontwerpen passen op de locatie in Borsele. In dit deel van de technische haalbaarheidsstudies draait het om vragen als; Is de locatie geschikt voor twee kerncentrales? Kan de reactor gekoeld worden zonder koeltorens? Hoeveel ruimte neemt de bouw van de centrales in beslag? Hoe worden bouwmaterialen aangevoerd? En hoeveel mensen zijn er eigenlijk nodig voor de bouw van twee centrales? Voor deze studies zijn heel veel technische gegevens beschikbaar gesteld, zoals geologische en seismologische data, koelwaterstudies en plattegronden van het Sloegebied. De bedrijven moeten in de technische haalbaarheidsstudies berekenen of de beschikbaarheid aan koelwater voldoende is om hun ontwerpen te koelen en te onderzoeken of een ontwerp zonder koeltorens technisch haalbaar is. De hoogspanningsmasten, een ander veelgehoorde eis uit de regio, is geen onderdeel van de technische haalbaarheidsstudies. De ruimte op het elektriciteitsnet is niet de verantwoordelijkheid van deze bedrijven en is mede afhankelijk van andere ontwikkelingen in de regio. De beschikbaarheid op het elektriciteitsnet wordt door EZK en TenneT in een apart traject in beeld gebracht.
Deel 3: Kosten en tijdlijn
In het derde deel vragen we de bedrijven om de technische resultaten uit de eerste twee onderdelen van de studie uit te werken in een eerste projectaanpak met bijbehorende planningen. Daarbij vragen we ze in te schatten wat de bouw van twee kerncentrales in Borssele kost en hoe lang de bouwtijd is.
Proces van de technische haalbaarheidsstudies
De bedrijven starten in januari 2024 met de uitvoering van de technische haalbaarheidsstudies. Deze studies duren minimaal zes maanden. Vervolgens vragen we een onafhankelijke partij om de technische haalbaarheidsstudies te evalueren. Deze evaluatie neemt enkele maanden in beslag. In het najaar van 2024 kunnen we, naar verwachting, de eerste resultaten delen.
Het is belangrijk om te noemen dat, hoewel deze studies veel informatie opleveren, er nog meer studies in meer detail nodig zijn, voordat de kerncentrales uiteindelijk vergund en gebouwd kunnen worden. Ook zijn de uitgangspunten die in deze studies worden gehanteerd niet automatisch óók de uitgangspunten van de uiteindelijke kerncentrales. In de technische haalbaarheidsstudies kijken we naar wat technische haalbaar is en wat de verwachte kosten zijn. Die informatie gebruiken we om de eisen op te stellen voor de uiteindelijke kerncentrales. Daarbij hebben we ook rekening te houden met andere aspecten, waaronder de veiligheid, milieueffecten, betaalbaarheid en de wensen en voorwaarden van de omgeving.
We streven ernaar om zoveel mogelijk informatie openbaar te maken. Daarom publiceren we de uitvraag en de onderliggende data die EZK heeft verzameld voor deze studies op de website www.overkernenergie.nl. Ook de resultaten van de technische haalbaarheidsstudies maken we waar mogelijk openbaar. Daarbij hebben we in ieder geval de commerciële belangen, de veiligheid en de onderhandelingspositie van de Nederlandse Staat beschermen. De informatie die deze studies opleveren voor de politieke besluitvorming, de milieueffectrapporten en informatie over het ruimtebeslag worden in principe openbaar gemaakt. Informatie over de reactortechnologie, plattegronden en financiële overwegingen worden in principe niet openbaar gemaakt. Als we de resultaten ontvangen hebben maken we per document een afweging.
Hieronder kunt u de documenten van de technische haalbaarheidsstudie en de onderliggende studies terugvinden waarmee de bedrijven aan de slag zijn gegaan.